Als pleeggezin vangen wij pleegkittens op. Maar pleegkittens zijn er in allerlei soorten en maten. En dan hebben we het niet over een kleurtje of ras. In dit artikel vertellen we jullie welke soorten pleegkittens er zijn en welke zorg daar in grote lijnen bij komt kijken.
Moederpoes met kittens
Bij kittens denk je toch al snel aan een moederpoes en dat doet de Dierenambulance ook. Wanneer ergens kittens gevonden worden, wordt altijd ook gezocht naar het moederdier en wordt gepoogd deze te vangen. Kittens worden immers het beste opgevoed en gevoederd door hun eigen moeder. Zeker in de eerste dagen krijgen de kittens met de moedermelk nog stoffen binnen die het immuunsysteem versterken.
Zorg voor veiligheid
Heb je een moederpoes in huis, dan heb je te maken met haar eigen persoonlijkheid en haar houding tegenover mensen. Ons eerste nestje in 2018 was van Lorelei (op de foto) die enorm mensgericht was. We konden en mochten heel veel. Sterker nog, ze leek onze hulp te waarderen.
Maar heb je een schuwere of meer beschermende moederpoes in huis, dan is het echt zaak te zorgen dat zij zich veilig voelt. Sowieso zorg je als pleeggezin dat een moederpoes apart zit van eventuele andere huisdieren, in een veilige, rustige ruimte met een nest waarin zij zich geborgen voelt.
In principe geldt in de eerste weken dat je alleen stoort voor het hoognodige: Voer, water, eventuele medicatie, het verschonen van het nest, een schone kattenbak en een snelle check van de kittens. Dus niet uitgebreid knuffelen, spelen en overladen met je gezelschap. In dit geval gaat het belang van het gevoel van veiligheid boven het belang van uitgebreide socialisatie in de eerste weken.
Vooral de eerste drie weken is dit van belang. Wij merkten dit bij ons B-team, waarbij Blossom ons bij de minste bemoeienis argwanend aankeek en zelfs aanstalte maakte om de kittens te gaan verplaatsen. Je leert van elk nest: van Blossom leerden wij dat je de wensen van een moederpoes zoveel mogelijk moet accepteren.
Merk je dat je moederpoes wel graag aandacht heeft en daar misschien ook wel om vraagt, dan kun je rustig aan uitbouwen. Let daarbij goed op de lichaamstaal. Je kunt beter iets te voorzichtig zijn dan haar grenzen overschrijden. Heb je een moederpoes die zo schuw is dat je na de eerste weken niet bij de kittens kunt komen? Overleg dan met het asiel wat de beste keuze is. Soms worden extreem schuwe moederdieren alsnog gescheiden van kittens, zodat kittens kans maken op plaatsing. Deze beslissing wordt echter nooit licht genomen.
Zelf nog een kitten
Moederpoezen zijn in veel gevallen zelf nog heel jong. Zowel Lorelei als Blossom waren echt nog heel jonge poezen toen ze bij ons binnenkwamen. Dat betekent dat de energie die normaal gesproken naar haar eigen groei gaat, wordt besteed aan de kittens (zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de zoogperiode). Zorg dus dat je moederpoes voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.
Voordelen en nadelen van een moederpoes
Natuurlijk kan het zijn dat je moederpoes kittens heeft die extra (medische) zorg nodig hebben of bijvoorbeeld bijgevoerd moeten worden. Maar in de basis doet een moederpoes vaak heel veel van de basiszorg zelf. Dat maakt zorg over het algemeen wat minder intensief. Vanzelfsprekend ga je, zodra de moederpoes je vertrouwt en toelaat, wel veel tijd en aandacht aan de socialisatie besteden.
Een nadeel is dat een moederpoes, ook niet na de eerste weken quarantaine, veelal niet echt mee kan draaien in het huishouden. Een moederpoes is namelijk flink beschermend naar haar kittens, en de kans is groot dat ze eigen huisdieren aanvalt. Daarbij reageren sommige katten heel sterk op de aanwezigheid van andere volwassen katten in huis, zeker als er maar één deur tussenzit. Daarom is een moederpoes niet voor iedereen geschikt.
Zwangere poes
Er worden ook regelmatig zwangere katten binnengebracht of gevonden. Afhankelijk van de fase van de zwangerschap, wordt al dan niet bepaald of de poes bevalt in het asiel of wordt ondergebracht bij een pleeggezin. Je kunt je voorstellen dat een verhuizing net voor de bevalling te stressvol kan zijn.
Bij een zwangere poes is het van belang dat zij zich kan vestigen in een rustige ruimte met een werpkist. Deze moet uit de tocht staan en heeft bij voorkeur een dichte bovenkant. De bodem kun je bedenken met meerdere lagen handdoeken. Wanneer ze is bevallen kun je met regelmaat een handdoek verwijderen onder de kittens vandaan als de moederpoes bijvoorbeeld aan het eten is. Daarmee is het nest heel snel verschoond.
De weken van de zwangerschap kun je eventueel al een beetje een band opbouwen met moeders, voordat zij volop in de beschermende modus gaat. Dit kan de zorg voor haar en de kittens vergemakkelijken.
Een zwangere kat heeft veel energie nodig, dus zorg dat er altijd eten klaarstaat en verwen haar een beetje. Een (zwangere) moederpoes kan ook veel baat hebben bij het krijgen van een beetje speciale kittenmelk. Dat is, net als babyformule, poeder dat je aan kunt lengen met water.
Het is natuurlijk heel spannend dat een kat bij jou thuis gaat bevallen. Het is goed dit in de gaten te houden en je lijntje met je vrijwilligerscoördinator kort te houden als ze op het punt van bevallen staat. Mocht het dan misgaan, dan kun je er snel bij zijn.
Weeskittens
Helaas heeft niet elk jong kitten een moeder meer die zich over hem of haar ontfermd. Wordt de moeder niet gevonden of laat zij zich niet vangen, dan wordt een kitten wees. Afhankelijk van de leeftijd, kan dit behoorlijk intensieve zorg inhouden. Hoe jonger, hoe intensiever.
Weeskittens zijn de kittens die de meest intensieve zorg nodig hebben. De eerste dagen voer je ze bij voorkeur elke twee uur, dus ook ‘s nachts. Na het voeren is het van belang dat je de stoelgang van elk kitten op gang brengt door over de buikjes te masseren, anders kan een kitten de behoefte nog niet doen. Na het masseren van de buikjes kun je ze op de kattenbak zetten. Zo worden ze al snel zindelijk. De kittens moeten verder warm worden gehouden onder een warmtelamp of op een kruik.
Na een paar dagen kun je elke 3 a 4 uur voeren en dit bouw je elke week af. Na een week of drie a vier beginnen ze daarnaast zelfstandig wat te eten en drinken, vaak is voeren met het flesje dan al snel niet meer nodig. Krijg je weeskittens binnen van vier weken of ouder, dan is de zorg dus al een heel stuk minder intensief.
Naast de intensieve fysieke zorg, is er ook nog de socialisatie. Een weeskitten leert – als deze er zijn – wel van nestgenootjes, maar niet van de moeder. Daardoor kan het zijn dat ze op latere leeftijd minder goed luisteren naar lichaamstaal en waarschuwingen van zowel mens als kat. Als pleeggezin is het dan ook wel belangrijk om je kittens goed (zonder straffen) op te voeden en levenslessen mee te geven, maar ze ook goed gedoseerd bloot te stellen aan (niet zo) alledaagse situaties.
Het opvoeden van een nestje flessenkittens is hartverwarmend en ontzettend belonend om te doen. Ja, het is ook intensief. De band die je met weeskittens opbouwt ook. Dat maakt het afscheid ook nog moeilijker. Het bewijs: Mijn eerste weesnestje was in 2009 en een van de dames is nu onze Izhara.
Tegenwoordig is mijn persoonlijke slogan: “Adoptie is het doel” en daar geloof ik ook heilig in. Het vinden van het perfecte huisje is het mooiste wat er is.
Socialisatiekittens
Kittens leren heel veel in hun eerste weken. In de eerste veertien weken krijgen ze de basis mee voor hun verdere leven. Natuurlijk kunnen ze daarna nog best wat leren, maar dat gaat wel moeizamer. Socialisatiekittens zijn kittens die (een deel van) deze periode niet of weinig menselijk contact hebben gekend. Of die slechte ervaringen hebben opgedaan in de eerste weken. Deze kittens worden, soms ook op wat oudere leeftijd, ondergebracht bij pleeggezinnen om te leren dat mensen leuk zijn. Ook leren ze in een pleeggezin omgaan met dagelijkse situaties in een menselijk huishouden.
In de winter van 2018-2019 vingen wij het A-team op. Alice op de foto was heel verlegen. Het heeft een maand of twee geduurd voordat ze ons echt vertrouwde en bij ons kwam voor kroeltjes en kriebeltjes. Ze pakte in het begin niks van ons aan, at pas als we de kamer uit waren en stormde weg als de deur open ging. Uiteindelijk is zij de grootste kroelpoes van het nest geworden, maar de drempel was enorm. Het recept? Rust, tijd, geduld en heel veel lekkers.
Om pleeggezin te worden voor socialisatiekittens, is het allereerst belangrijk dat je kattentaal kunt lezen en dat je de juiste omstandigheden creëert. Kijk daarom of jouw zwerfkattenproject/asiel je kan voorzien in de juiste informatie om deze diertjes goed op te kunnen vangen, bijvoorbeeld tijdens een informatieavond.
Daarbij is het belangrijk dat het opvangen van dit soort kittens bij jou past. Je moet er tegen kunnen dat je keer op keer afgewezen wordt. En het moment dat een kitten een ommezwaai maakt kan echt wel even op zich laten wachten. En de kans op een tik of knauw is ook aanwezig. Kan je hier niet tegen? Dan is het misschien beter je niet te wagen aan socialisatiekittens.
Maar haal jij uitdaging uit kleine succesjes die uiteindelijk leiden tot een transformatie en heb jij het engelengeduld om dit moment af te wachten? Misschien is het dan eens tijd om je aan te melden als pleeggezin voor socialisatiekittens! Persoonlijk geven socialisatiekittens mij uiteindelijk het grootste gevoel van voldoening.
Is dat alles?
Nee, bovenstaande geeft een algemeen beeld van de zorg per ‘type’ kitten. Maar bij de zorg voor kittens komt een hoop meer kijken. Naarmate onze blog zich verder ontwikkelt, zal ik verder ingaan op de zorg per type kitten. Voor nu hebben jullie een algemeen beeld!
Wat denken jullie ervan? Zouden jullie een of meerdere types kitten op willen en kunnen vangen? Laat het mij weten in een reactie hieronder.