Dus je hebt vastgesteld dat je klaar bent voor de adoptie van een kitten en hebt besloten waar je je kitten vandaan wilt gaan halen. Dan is het tijd om je werkelijke zoektocht te beginnen naar jouw kitten(s). Je gaat misschien langs bij een dierenopvangcentrum, een pleeggezin of een fokker. Dan is het van belang dat je weet waar jij op moet letten en waar je vragen over kunt stellen. Daarom geef ik je in deze blog een aantal aandachtspunten mee.
Let op: voor het gemak gebruik ik het woord ‘verkoper’ af en toe als overkoepelend woord, in dit geval schaar ik hier alle mogelijke plekken onder waar je een kitten vandaan kunt halen.
Durf ‘nee’ te zeggen
Het allereerste wat ik je graag mee wil geven, is om – wanneer het niet goed voelt – ‘nee’ te zeggen. Besef je daarbij dat er genoeg fijne(re) plekken zijn waar jij je kitten vandaan kunt halen.
Ik zeg bewust niet dat je altijd op je gevoel af moet gaan, want je gevoel kan er ook voor zorgen dat je uit medelijden een ziek of niet sociaal kitten meeneemt. En medelijden is geen goede basis voor een gezonde verhouding tussen jou en je kat. Ook haast is geen goede raadgever. Het feit dat jij nu een kitten wil omdat dat goed uitkomt, maakt niet dat je keuzes moet gaan maken waar je later mogelijk spijt van krijgt.
Een ‘slecht gevoel’ kan allerlei duidelijke redenen hebben, maar het kan ook iets zijn waar je gewoon je vinger niet op kunt leggen. Weet dat een slecht gevoel op zichzelf al reden genoeg is en dat je dit niet verder zou hoeven te verantwoorden. En voel je je onder druk gezet? Of krijg je contracten onder je neus geduwd waar jij je niet in kunt vinden? Ook dan is het beter om weg te lopen, al heb je je al ingesteld op de adoptie.
Stel (veel) vragen
Voor jou als toekomstig kitteneigenaar is het belangrijk dat je alles weet wat er te weten valt over je kittens. Stel dus ook veel vragen en let goed op de antwoorden van de verkoper. Als het goed is, krijg je ook vragen terug over wat jij je kittens kunt bieden. Dat is een duidelijk teken dat de verkoper het ook belangrijk vindt dat zijn of haar kittens goed terecht komen.
Let er op dat de verkoper transparant is in zijn of haar antwoorden. Een opvangkitten dat bijvoorbeeld pas op 12 weken is gevangen, kan nog een weg te gaan hebben in de socialisatie. Maar zolang de verkoper daar transparant in is, waardoor jij weet waar je aan toe bent en ook weet dat dat goed bij jou en jouw leven past, dan is daar natuurlijk niks mis mee.
Een goede gezondheid
Wanneer je een kitten uitzoekt, kijk dan goed naar uiterlijke kenmerken die eventueel kunnen aanduiden dat er gezondheidsproblemen spelen.
Staan de oogjes niet helder? Is de vacht dof? Hangt er een onprettige lucht rondom het kitten die niet veroorzaakt is door een recent bezoek aan de kattenbak? Heeft het kitten diarree? Of heeft het zelfs ongedierte? Dat zijn geen goede signalen. Zie je dit soort problemen, praat hier dan over met de verkoper.
Ga altijd na of er een dierenarts betrokken is geweest bij dit nestje. Is je kitten al de nodige twee keer ingeënt (op 9 en 12 weken leeftijd)? En is je kitten gezond verklaard? Je mag hier best bewijs van vragen als je twijfels hebt of de desbetreffende dierenarts bellen voor informatie. Vraag sowieso altijd om een intentingsbewijs en vraag of je kitten is gechipt en eventueel gecastreerd. Voor ongedierte is overigens simpelweg geen excuus, daar dienen kittens voor behandeld te worden vanaf de leeftijd van ongeveer 5 weken.
Kies je bewust voor een kitten met gezondheidsproblemen, bijvoorbeeld een opvangkitten met een genetische aandoening? Een goed opvangcentrum zal compleet transparant zijn en het ook geen probleem vinden het medisch dossier mee te geven aan je. Ook zullen ze uitgebreid stil staan bij wat deze gezondheidsproblemen – voor zover zij kunnen weten – zullen betekenen voor de verdere zorg voor je kitten.
Hoe oud is het kitten
De vraag hoe oud een kitten mag zijn voor plaatsing, brengt nogal wat discussie teweeg. En dat terwijl de meeste experts het er toch wel over eens zijn dat kittens beter pas na 12 weken weg moeten gaan bij hun moeder. Dat is ook de reden dat elke goede fokker zich hier tegenwoordig aan houdt.
Kittens hebben twee socialisatiefasen waarin ze de sociale basis leggen voor hun hele verdere leven: de tweede fase eindigt na ongeveer 14 weken. In deze tijd leren ze heel veel van hun moeder en nestgenoten op sociaal vlak. Dat is ook de reden dat kittens die later bij hun moeder weggaan, minder kans hebben om gedragsproblematiek te ontwikkelen.
Toch worden heel veel kittens nog voor die leeftijd geplaatst. Het gaat voornamelijk om kittens uit particuliere nestjes, maar wij zien ook dat sommige opvangcentra en fokkers hier toch een andere keuze in maken. In principe is dat legaal, want kittens mogen volgens de wet al na 7 weken bij hun moeder weg. Dit is natuurlijk veel te vroeg, maar omdat ze fysiek onafhankelijk kunnen leven van hun moeder, is het bij de wet toegestaan.
Bij Dierenopvangcentrum Breda worden kittens (ten tijde van dit artikel) op 12 weken voor de tweede keer gevaccineerd. Enkele dagen erna mogen ze – mits zij gezond zijn – geplaatst – worden. Wij merken na een week of 14 dat moederpoes echt afstand neemt van het nest. Dit is overigens natuurlijk gedrag en gebeurt geleidelijk: kittens zouden ook in het wild rond deze leeftijd langzaamaan hun eigen weg kunnen gaan volgen. Laat je niet aanpraten dat moeder na 8 weken al genoeg heeft van haar kittens en dat kittens daarom eerder weg moeten. Het is normaal dat ze steeds meer afstand neemt, maar dat betekent absoluut niet dat de kittens hun moeder en nestgenootjes niet meer nodig hebben.
Natuurlijk is er een uitzondering op de regel: weeskittens (die geen moeder hebben) kunnen eventueel eerder geplaatst worden op bijvoorbeeld 10 weken (een week na hun eerste vaccinatie). Maar dan wel met minimaal één nest- of leeftijdsgenootje, zodat hun leercurve onderling door blijft gaan.
Een stabiele persoonlijkheid
Een gezond en goed gesocialiseerd kitten is alert, nieuwsgierig en vooral niet bang. Natuurlijk heb je rustigere en drukkere persoonlijkheden, daar is ook niks mis mee. En voor elke persoonlijkheid is weer een ander type baasje dat erbij past. Een iets rustiger kitten uitzoeken, omdat jij wat rustiger bent.. daar is natuurlijk niks mis mee.
En vindt jij een druktemakertje leuk, dan is het een prima keuze om die stuiterbal mee te nemen die niet stil kan zitten in je armen.
Maar zitten de kittens van jouw verkoper (zonder goede reden) in een hoekje verstopt, kun je ze niet oppakken zonder dat ze verstijven, reageren ze angstig of boos op jouw stem en reageren ze niet positief op pogingen om met ze te spelen, dan roept dat wel vraagtekens op. Een goede socialisatie houdt in dat je kitten heeft leren omgaan met de dagelijkse (en iets minder dagelijkse) indrukken die horen bij het leven met mensen. Dat betekent dat ze positieve associaties hebben gelegd met bezoek, dat ze gewend zijn aan voetstappen en dat ze zelfs vrolijk en nieuwsgierig reageren op nieuwe mensen. Dit is een verantwoordelijkheid van de verkoper van jouw kittens. Als dit niet goed is gedaan, is de kans dat je een kat krijgt met gedragsproblemen groot.
Natuurlijk kun je ook op latere leeftijd nog werken aan het socialer maken van een kat – wij doen dit natuurlijk ook – maar hoe later je begint, hoe lastiger het wordt en hoe groter de kans dat problemen (blijven) ontstaan.
Ja, ook hier is een uitzondering, namelijk wanneer jij er bewust voor kiest om socialisatiekittens te adopteren. Ik had het er net al even over. Het gaat hier om opvangkittens die bijvoorbeeld op latere leeftijd zijn gevangen en de eerste weken of maanden van hun leven geen menselijk contact hebben gekend. Het grote verschil is de bewuste en geplande keuze. Je hebt je ingesteld op hard werken aan een bijzondere relatie met jouw kitten. Je hebt ook het risico geaccepteerd dat je kitten misschien wildere trekjes blijft houden en mogelijk bijvoorbeeld nooit bijzonder gek wordt op visite. Als de basis hiertoe ontbreekt, is die kans aannemelijk. Wel zien wij vaak dat dit soort katjes hun baasjes na verloop van tijd op pootjes dragen.
Een schone omgeving
Ik heb het zelf al eens meegemaakt. Je gaat ergens naartoe om voor een huisdier te kijken. Het contact tot dan toe is goed. Je hebt zelfs al een dier in gedachten dat je zou willen adopteren. Met hart in de keel van positieve spanning ga je ernaartoe. Maar je stapt je auto uit en de geur van urine komt je tegemoet. Het huis waar je binnenstapt is duidelijk al lange tijd niet schoongemaakt. Tegen beter weten in stap je naar binnen en maak je kennis met mensen en zelfs te adopteren dieren.
Loop je ook zo’n verhaal binnen? Zijn de kattenbakken zichtbaar niet dagelijks verschoond? Is de leefruimte van de dieren vies of zelfs verwaarloosd? Of worden de dieren buiten (of in een schuurtje) grootgebracht? Zie dan op zo’n moment af van adoptie. Ga zelfs liever niet naar binnen als je het al vroeg door hebt. Ook, of juist, als je het zielig vindt voor de dieren. Ook als je een heel eind hebt moeten rijden voor dit bezoek. Wat ik mezelf op dat moment heb moeten vertellen, is dat wanneer iemand de tijd of moeite niet stopt in de hygiëne voor de dieren, wat er dan nog meer inschiet. Denk hierbij aan socialisatie en gezondheidszorg. Daarbij is slechte hygiëne een mogelijke bron van gezondheidsproblemen. Die beslissing doet pijn, dus hoe sneller je die knoop doorhakt, hoe beter.
Daarbij maak ik wel een kleine kanttekening: kittens zijn rommelmakers. Wij kunnen onze kattenbakken een uur geleden uitgeschept hebben en net hebben gestofzuigd en gedweild: ook bij ons ligt er bij binnenkomst van visite soms een grote stapel grit buiten de kattenbak omdat een kitten overenthousiast aan het graven is geweest. Kijk dus naar het gehele plaatje, maar wees wel kritisch.
Ouderdieren en andere huisdieren
Zijn de ouderdieren in beeld? Bij een fokker of particulier nestje zou er in elk geval een moeder moeten zijn. Vraag of je deze mag zien en kijk naar het gedrag en de gezondheid van het dier. Ook de gezondheid van andere aanwezige huisdieren kan iets zeggen over hoe toegewijd een verkoper is en dus over hoe zorgvuldig hij of zij omgaat met het nest met kittens.
Kennismaken en de 'klik'
Je gaat bij de aanschaf van een kitten een verbintenis aan van mogelijk meer dan twintig jaar. Ik ben ervan overtuigd dat je die beslissing moet maken op basis van een wederzijdse klik.
Die kun je mijns inziens pas ervaren als je zeker een uur hebt doorgebracht met je kitten in dezelfde kamer. Een goed(e) fokker, pleeggezin of opvangcentrum zal diezelfde overtuiging verwacht ik delen. Neem je tijd om kennis te maken en wordt die tijd je niet gegund, vraag je dan af of je op de juiste plek bent.
De beslissing om jouw kitten te adopteren moet je niet al te licht nemen. Natuurlijk mag een verkoper wel een ultimatum stellen aan een beslisperiode, zodat kittens niet onnodig lang op een baasje hoeven wachten.
En hoe je weet dat je een klik hebt? Een deel van je overweging maak je rationeel. Past een persoonlijkheid bij jou, jouw leven en woonsituatie? Maar je merkt ook snel genoeg of een kitten goed op jou reageert. Probeer gerust het kitten op te pakken, te aaien, te kriebelen, wat eten aan te bieden en met het kitten te spelen.
Let op: Er zijn extreem sociale gevallen, maar veel kittens zullen de eerste keer nog niet helemaal ontdooien. Vooral als je gaat kijken bij kittens die een deel van hun jonge leven buiten hebben geleefd, is die kans wat groter.
Wil jij heel graag heel veel knuffelen? Verwacht niet dat een kitten al vanaf dag één alles van je accepteert. Gewoon oppakken moet geen probleem zijn en mag geen agressieve reactie oproepen, maar als een vreemdeling in de kroeg jou opeens vastpakt en niet meer loslaat, voel je je daar waarschijnlijk ook ongemakkelijk bij. Soms moet ook een kitten je ook wat beter leren kennen, voordat de echte kroelpoes tevoorschijn komt. Vraag de verkoper dus ook naar hoe het kitten is bij hem of haar.
Grote verschillen
Ten slotte wil ik nog een keer benadrukken dat er grote verschillen zijn in persoonlijkheden en achtergronden van kittens. Bovenstaande is een richtlijn en moet je helpen om bij het bezoeken van kittens een goede keuze te maken.
Als je een pleegkitten adopteert zijn er andere aandachtspunten dan wanneer je een fokker uitkiest. Maar uiteindelijk geldt in alle gevallen dat je wil dat een verkoper liefdevol en zorgvuldig omgaat met de kittens die jij in huis neemt. Dat je kitten niet alleen de noodzakelijke (medische en sociale) zorg heeft gekregen, maar dat de verkoper dat stapje verder heeft willen zetten voor jouw toekomstige kitten.